Իմունաբանություն
Քաղցկեղ, ՁԻԱՀ, գրիպ… Ո՞վ է փրկելու. իմունանբավարարություն
Իմունաքիմիան ուսումնասիրում է իմունիտետի քիմիական հիմքը (անընկալունակություն, օրգանիզմի ինֆեկցիաներին և օտարածին օրգանիզմների ներխուժմանը դիմադրողականություն (այդ թվում հիվանդածին միկրոօրգանիզմների), ինչպես նաև օտարածին նյութերի ազդեցությունը, որոնք հակագենային հատկություններ ունեն:
Հիմնական խնդիրներն են իմունային հակամարմին-սպիտակուցների կառուցվածքի և հատկությունների, բնական և սինթետիկ հակագեների ուսումնասիրությունը, ինչպես նաև տարբեր օրգանիզմների այս երկու գլխավոր բաղադրատարրերի միջև իմունաբանական ռեակցիաների օրինաչափությունների հայտնաբերումը: Իմունաքիմիայի մեթոդներից օգտվում են նաև կիրառական նպատակներով, մասնավորապես պատվաստանյութերի և շիճուկների ակտիվ սկզբի առանձնացման և մաքրման համար:
Իմունանբավարարության վիճակը բաղկացած է երկու մասից` առաջնային (բնածին) և երկրորդական: Երկրորդական իմունանբավարարության վիճակներից առանձնացվում է երեք ձև.
Ձեռքբերովի` առավել վառ օրինակ է ձեռքբերովի իմունանբավարարությունը` ՁԻԱՀ-ը:
Ինդուկցված` առաջանում է կոնկրետ պատճառների արդյունքում. ռենտգենյան ճառագայթում, վնասվածքներ, վիրահատական միջամտություն, կորտիկոստերոիդների օգտագործում, ցիտոստատիկ թերապիա, ինչպես նաև իմունիտետի խանգարում, որը կրկնակի առաջանում է հիմնական հիվանդության հետևանքով (դիաբետ, լյարդի, երիկամների հիվանդություններ, չարորակ նորագոյացություններ):
Ինքնակա ձև` բնութագրվում է ակնհայտ պատճառի բացակայությամբ, հրահրվում է իմունային ռեակտիվության խանգարմամբ:
Իմունամոդուլացնող կոնկրետ դեղպատրաստուկների ընտրությունը և դրանց ներառումը համալիր բուժման մեջ, որը նշանակված է հիմնական հիվանդության բուժման համար, որոշում է բժիշկ-իմունաբանը, հաշվի առնելով իմունանբավարարության կլինիկական դրսևորումները և իմունային համակարգի վիճակը:
Իմունաքիմիական մեթոդները լայն տարածում են գտել տարբեր կառուցվածքների կենսաբանական ակտիվ միացությունների քանակական որոշման համար, ցածրմոլեկուլային հորմոններից մինչև բարձրմոլեկուլային վիրուսներն ու ամբողջական բջիջները: Իմունաքիմիան քաղցկեղային հիվանդությունների, ՁԻԱՀ-ի, վերարտադորղական գործառույթների խանգարման, դիաբետի ախտորոշման մեթոդներից մեկն է:
Եթե 50 տարի առաջ քաղցկեղային ուռուցք ախտորոշումը մահվան դատավճռի պես էր հնչում, ապա այժմ բժշկությունը խոշոր քայլերով առաջ է գնում և շարունակում է ուռուցքի դեմ պայքարի նոր մեթոդներ որոնել: Նման մեթոդներից մեկն է իմունաթերապիան: Իմունաթերապիան հիմնված է ինտերլեյկին-2-ի խթանման վրա (ИЛ-2) իմունակոմպետենտ բջիջների, որոնք հարձակվում են ուռուցքի վրա:
Իմունաթերապիան չի կարելի շփոթել քիմիաթերապիայի հետ (բուժում ցիտոտոքսիկ միջոցներով, այսինքն քաղցկեղային բջիջների բաժանմանը, որի արդյունքում նորերն են ձևավորվում, խանգարող միջոցներ): Իմունաթերապիայի ժամանակ օրգանիզմ են ներմուծվում բուժիչ պատվաստանյութեր (դիզենթերիա, բրուցելոզ, տուլարեմիա, գրիպ), շիճուկներ (դիֆթերիա, կարկամախտ, բոտուլիզմ), որոնք պաշտպանական նյութեր են պարունակում (հակամարմիններ) հիվանդության հարուցչի կամ նրա տոքսինի դեմ:
Այնպես որ, քիմիան այստեղ էլ այնքան էլ վատ չի երևում:
Հիստոքիմիա և ցիտոքիմիա: Ինչու են ներկում մարդու հյուսվածքները:
Հիստոքիմիան հիստոլոգիայի բաժինն է, որն ուսումնասիրում է տարբեր քիմիական նյութերի և դրանց մետաբոլիզմի արդյունքների տեղակայումը հյուսվածքներում: Հիստոքիմիան ապահովում է կենսաքիմիայի և մորֆոլոգիայի կապը:
Գունավորման որոշ մեթոդներ հնարավորություն են տալիս բջիջներում հայտնաբերել այս կամ այն քիմիական նյութերը: Հնարավոր են ճարպերի, գլիկոգենի, նուկլեինաթթուների, նուկլեոպրոտեինների, որոշակի ֆերմենտների և բջիջների այլ քիմիական բաղադրատարրերի տարբերակված գունավորումները: Հյուսվածքների քիմիական կազմի ուսումնասիրության նպատակով հիստոքիմիայի դերն աճում է: Ընտրված են գունանյութեր, ֆլուորոքրոմներ և ֆերմենտներ, որոնք հնարավոր է միացնել առանձնահատուկ իմունագլոբուլիններին (հակամարմիններին) և հետևելով բջջի մեջ այդ միացությանը, նույնականացնել բջջային կառուցվածքները: Հետազոտությունների այս ոլորտը իմունահիստոքիմիայի առարկան է: Իմունաբանական մարկերների օգտագործումը լուսային և էլեկտրոնային միկրոսկոպիայում նպաստում է բջջի վերաբերյալ գիտելիքների ընդլայնմանը, ինչպես նաև բժշկական ախտորոշումների ճշգրտության բարձրացմանը:
Օպտիկական գունավորում: Գունավորման ավանդական հիստոլոգիական մեթոդները ուղեկցվում են ֆիքսացիայով, որը ոչնչացնում է հյուսվածքները: Օպտիկական գունավորման մեթոդները հիմնված են այն բանի վրա, որ բջիջները և հյուսվածքները, որոնք տարբերվում են հաստությամբ և քիմիական կազմով, նաև տարբեր օպտիկական հատկություններ ունեն: Արդյունքում, օգտագործելով բևեռացված լույսը, դիսպերսիան, ինտերֆերենցիան կամ փուլային կոնտրաստը, հաջողվում է ստանալ պատկերը, որի վրա կառուցվածքի մանրամասները տեսանելի են շնորհիվ տարբեր պայծառության և/կամ գունավորման, իսկ սովորական լուսային մանրադիտակում նման մանրամասները քիչ են տարբերվում: Այս մեթոդները հնարավորություն են տալիս ուսումնասիրել ինչպես կենդանի, այնպես էլ ֆիքսված հյուսվածքները: Հիստոքիմիական մեթոդների օգնությամբ հաջողվել է առաջին անգամ ցույց տալ ՌՆԹ քանակի փոփոխությունների կապը սպիտակուցի սինթեզի հետ և քրոմոսոմային հավաքածուի մեջ ԴՆԹ պարունակության անփոփոխ լինելը:
Ցիտոքիմիա տերմինը գրականության մեջ օգտագործվում է երկու նշանակությամբ, կամ բջջի ուլտրահիստոքիմիա, կամ միկրոսկոպիկ մեթոդների ամբողջություն, որը հնարավորություն է տալիս կատարել բջջի կամ բջիջների խմբի քիմիական և ֆերմենտատիվ հետազոտություն, պահպանելով դրանց մորֆոլոգիան:
Ցիտոքիմիան քիմիական մեթոդներով ուսումնասիրում է բջիջների կառուցվածքն ու գործառույթները, ներբջջային կառուցվածքը և դրանց կենսագործունեության արդյունքները:
Մարդու օրգանիզմում պարունակվում է տարբեր տեսակների 1014 բջիջներ: Բույսերի բջջահյութում լուծված նյութերը (սախարազան, պոլիսախարիդները, ալկալոիդներ, տտպող նյութեր, պիգմենտներ, որոշ աղեր և այլն) օսմոսի ուժի շնորհիվ ապահովում են սննդարար նյութերի և ջրի թափանցումը բջջի մեջ և ստեղծում են բջջի և հյուսվածքների մեխանիկական լարվածությունը` տուրգորը:
Օսմոսի միջոցով բոլոր բուսական և կենդանական օրգանիզմների բջիջներին ջուր է հասնում: Բույսերի հյուսվածքներում օսմոտիկ ճնշումը 0,5-2 ՄՊա է (անապատային բույսերում ավելի քան 10 ՄՊա է), սա է գլխավոր պատճառը, որ ջուրը արմատներից դեպի վեր է բարձրանում: Մարդու արյան մեջ 370C-ի դեպքում օսմոտիկ ճնշումը հավասար է 0,78 ՄՊա –ի: Ծարավի զգացողությունը պայմանավորված է օրգանիզմի ջրի պահանջով բջիջներում նորմալ օսմոտիկ ճնշումը վերականգնելու համար այն բանից հետո, երբ այն բարձրացած է լինում, օրինակ, աղի կերակուր ուտելուց հետո:
![](images/calendar.png)
Կարդացեք նաև
![Իմունիտետ. armeniamedicalcenter.am Իմունիտետ. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_62595_949137.jpg)
Իմունիտետն օրգանիզմում պատասխանատու է երկու գործընթացի համար. առաջինը օրգանիզմի պաշտպանությունն է հիվանդածին միկրոօրգանիզմներից, հաջորդը՝ օգնելն է օրգանիզմի վնասված հյուսվածքների վերականգնմանը...
![](images/calendar.png)
![ՀՀ ԱՆ. Ինչպե՞ս է ազդում պատվաստանյութը ՀՀ ԱՆ. Ինչպե՞ս է ազդում պատվաստանյութը](up/article/small/file_58157_2314380.jpg)
Այս հոդվածը պատվաստանյութերի մշակման և տարածման մասին հրապարակումներից է: ԱՀԿ-ի բացատրական նյութերից իմացե՛ք ավելին պատվաստանյութերի մասին՝ թե ինչպես են արտադրվում ու ներգործում...
![](images/calendar.png)
![Իմունիտետն ու քաղցկեղը․ նոր հետազոտություն. oncology.am Իմունիտետն ու քաղցկեղը․ նոր հետազոտություն. oncology.am](up/article/small/file_54941_7744806.jpg)
Քարդիֆի համալսարանի գիտնականների հայտնագործությունը թույլ կտա բժիշկներին այնպես կարգավորել մարդու իմունային համակարգը, որպեսզի այն պայքարի քաղցկեղային բջիջների դեմ։ Դա կարող է ճանապարհ հարթել դեպի քաղցկեղի դեմ համադարման դեղամիջոցը...
![](images/calendar.png)
![Թույլ իմունային համակարգի մասին հուշող 5 ազդանշան. tert.am Թույլ իմունային համակարգի մասին հուշող 5 ազդանշան. tert.am](up/article/small/file_35185_8850886.jpg)
Իմունային համակարգը «պաշտպանիչ մեխանիզմ» է օրգանիզմի համար, որն ունակ է ետ մղելու տարատեսակ վիրուսները, բակտերիաները և հիվանդությունները, որոնց բախվում ենք օր-օրի...
![](images/calendar.png)
![6 մոլորություն՝ պատվաստանյութերի մասին. news.am 6 մոլորություն՝ պատվաստանյութերի մասին. news.am](up/article/small/file_31328_307727.jpg)
Որքան էլ պատվաստանյութերը կարեւոր նշանակություն ունեն բժշկության մեջ եւ կարող են իմունային համակարգի խթանման միջոցով մի շարք հիվանդությունների, ներառյալ՝ գրիպի դեմ կանխարգելիչ պայքարի գերարդյունավետ...
![](images/calendar.png)
![Իմունային համակարգը խթանելու 12 կենցաղային միջոց. med.news.am Իմունային համակարգը խթանելու 12 կենցաղային միջոց. med.news.am](up/article/small/file_30296_4073337.jpg)
Իմունային համակարգը պաշտպանում է մեր օրգանիզմը հիվանդություններ հարուցող տարրերից եւ մանրէներից, ուստի կարեւոր է, որ այն հնարավորինս բարձր արդյունավետությամբ աշխատի...
![](images/calendar.png)
![ԳԱՅԱՆԵ ՍԱՀԱԿՅԱՆ. Հայաստանն ազատ է պոլիոմելիտից, կարմրուկից և կարմրախտից. Մեկնարկել է «Իմունականխարգելման եվրոպական շաբաթ»-ը ԳԱՅԱՆԵ ՍԱՀԱԿՅԱՆ. Հայաստանն ազատ է պոլիոմելիտից, կարմրուկից և կարմրախտից. Մեկնարկել է «Իմունականխարգելման եվրոպական շաբաթ»-ը](up/article/small/file_25261_955149.jpg)
2004 թվականից եվրոպական տարածաշրջանում իրականացվում է «Իմունականխարգելման եվրոպական շաբաթ» նախաձեռնությունը, որի նպատակը հանրության շրջանում իրազեկությունը բարձրացնելն է, հետևաբար և պատվաստումների...
![](images/calendar.png)
![Իմունային պատրաստուկների առավելություններն ու թերությունները Իմունային պատրաստուկների առավելություններն ու թերությունները](up/article/small/file_25275_6514018.jpg)
Ներկայումս մրսածության կանխարգելման համար շատերը և իրենք են ընդունում իմունային պատրաստուկներ և, նույնիսկ, երեխաներին են տալիս: Սակայն, արդյոք, դա արդարացվա՞ծ է...
![](images/calendar.png)
«Իմունիզացիայի եվրոպական շաբաթ» նախաձեռնության շրջանակներում, ապրիլի 23-ին Առողջապահության նախարարությունում ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների համար անցկացվեց Կլոր սեղան, որի առանցքային թեման վերաբերում էր իմունականխարգելմանը...
![](images/calendar.png)
![Իմունիտետ. պատրաստ լինել՝ դիմակայելու Իմունիտետ. պատրաստ լինել՝ դիմակայելու](up/article/small/picture_16836.jpg)
Օրգանիզմի պաշտպանական համակարգ` իմունիտետը, ուղեկցում է մեզ ամբողջ կյանքում: Առանց իմունային համակարգի նորմալ աշխատանքի հնարավոր չէ դիմակայել ոչ մի հիվանդության...
![](images/calendar.png)
![Իմունային համակարգ Իմունային համակարգ](up/article/small/file_19723_6522407.jpg)
Այս հոդվածը նպատակ ունի ընթերցողին ծանոթացնելու մարդու իմունային համակարգին, որի շնորհիվ մեր օրգանիզմն օժտված է հակազդելու մի ամբողջ շարք` մասնավորապես բակտերային, վիրուսային ծագում ունեցող հիվանդությունների և դրանցից պաշտպանվելու հատկությամբ` իմունիտետով...
![](images/calendar.png)
![](images/white_bl.gif)
![](images/white_br.gif)
![](images/white_tr.gif)
![](images/white_tl.gif)
Warning: mysqli::query(): (HY000/1): Can't create/write to file '/var/tmp/MYa2eO5Q' (Errcode: 28 - No space left on device) in /sites/med-practic.com/classes/DatabaseManager_2.1.php on line 1381
Fatal error: Uncaught Error: Call to a member function fetch_assoc() on bool in /sites/med-practic.com/classes/DatabaseManager_2.1.php:1384 Stack trace: #0 /sites/med-practic.com/classes/article_class.php(102): TableManager->querySelectClassic('SELECT a.id, a....', Array) #1 /sites/med-practic.com/includes/include_footer_amen_kard_hod.php(5): Article->SelectAmenakardacvatsArticles(1) #2 /sites/med-practic.com/includes/include_bottom.php(9): require_once('/sites/med-prac...') #3 /sites/med-practic.com/bottom.php(7): require_once('/sites/med-prac...') #4 /sites/med-practic.com/article_more.php(151): require_once('/sites/med-prac...') #5 {main} thrown in /sites/med-practic.com/classes/DatabaseManager_2.1.php on line 1384